In Nederland hebben ruim 43.000 stichtingen de anbi-status. Dat levert voordelen, maar geeft ook verplichtingen. Uit onderzoek van Investico en Pointer in samenwerking met De Groene Amsterdammer, Reporter Radio en Trouw blijkt echter dat een groot deel van deze instellingen niet voldoet aan één of meerdere voorwaarden. Zo blijkt uit een steekproef dat bijna de helft van de instellingen niet voldoet aan de publicatieplicht. Dat schrijft De Groene Amsterdammer.
Van de onderzochte instellingen had 48% de cijfers over 2018 in september – ruim twee maanden na de deadline – nog niet gepubliceerd. Bijna een derde had ook voor 2017 nog geen cijfers gepubliceerd. Daarvoor worden verschillende redenen genoemd. Soms blijkt de website onvindbaar of onbereikbaar. Bovendien heeft de belastingdienst voor toezicht beperkte menskracht. Daarom leunt de Belastingdienst op o.a. toezichthouder CBF.
CBF strenger dan belastingdienst
CBF erkent betrouwbare goede doelenorganisaties. Die organisatie blijkt in praktijk strenger dan de Belastingdienst zelf: organisaties waarvan de erkenning werd ingetrokken, houden soms desondanks hun anbi-status. Zo vertelt Fons Catau, voorzitter van Partin-lid Family Help Programme (FHP), dat CBF na melding van fraude door de partnerorganisatie in Sri Lanka de erkenning introk, maar dat het geld in Sri Lanka niet goed werd besteed, bleek voor de anbi-status geen probleem. Het controleren of een ANBI een algemeen nut dient, blijkt dus moeilijk voor de Belastingdienst.
Portaal ANBI
Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit Rotterdam) wijst op een piramide: ‘Kijk, dit zijn de anbi’s. De onderste helft van de piramide, het grootste deel, wil het echt goed doen. Maar ze maken soms foutjes – snappen het niet, of vergeten iets te publiceren. Het middelste deel zou graag frauderen als je ze de kans geeft, maar zien ervan af als ze weten dat fraude hard wordt aangepakt. En de top, die fraudeert hoe dan ook.’ Hemels pleit voor een portaal waar alle anbi’s hun gegevens moeten invullen. Dat is minder gedoe voor organisaties zelf, overzichtelijk voor donateurs en bovendien: de Belastingdienst kan de schaarse menskracht inzetten voor de top van de piramide, waar het echt wat oplevert.
Op het Partin-portal kunnen leden in elk geval hun laatste jaarverslag en beleidsplan uploaden. Natuurlijk is dit niet voldoende voor de ANBI-status. Meer weten over de voordelen en verplichtingen van ANBI? Ga naar onze handige toolkit: Aanvraag ANBI.